نخست اینکه انگیزه ها در واقع قابل فهمند ، اما دیده نمیشوند. بنابراین هنگامی که می بینیم افرادکارزیادی انجام می دهند ، براستی نمیدانیم که آیا این رابرای بدست آوردن درآمدبیشتری میکنند یاصرفا برای آنکه از کارخود لذت میبرند. درواقع دست کم پنج دلیل برای درک دشواری رفتار ظاهری انگیزه ها شناخته شده است :
هرکار یا کنش ساده ای ممکن است بیانگر چند انگیزه باشد.
انگیزه ها ممکن است درشکلهای مبدل باچهره دیگری آشکارشوند.
چندین انگیزه ممکن است باکارها وکنش های همانند ظاهرشوند.
انگیزه های همانند ممکن است بارفتارهای متفاوت بیان شوند.
ممکن است عوامل متغیرشخصی وفرهنگی به طور قابل توجهی روش بیان برخی انگیزه هارا تعدیل کند.
دومین پیچیدگی الگو ، درپیرامون طبیعت انگیزه ها ، متمرکز است. هرفرد درهرزمان معمولا یک سلسله نیاز ها ، آرزوها و انتظارات دارد. نه تنها این انگیزه ها تغییر میکند ، بلکه ممکن است بایکدیگر درتضاد نیز باشند. اشتیاق ه کاراضافی دراداره برای پیشرفت یک فرد ، ممکن است درتضاد مستقیم با آرزوی گذراندن اوقات بیشتری باخانواده وی باشد. بدین سان با طبیعت معلوم تغییرپذیرمجموعه انگیزه های فرد و ماهیت معین غالبا متضاد آن ، بسیار دشواراست که توان با اطمینان زیاد انگیزه ها مشاهده کرد یا سنجید.
سوم ، تفاوت های چشمگیری میتواند میان افراد درباره انتخاب وبرتری دادن انگیزه های معینی نسبت به دیگر انگیزه ها وشدت دنبال کردن چنین انگیزه هایی وجود داشته باشد.
به سخن دیگر باید درک کرد که درمیان کارکنان تفاوتهای فردی وجود داردکه تا اندازه زیادی به میل و آرزوهایشان اثرمیگذارد و نیز اینکه چگونه چنین خواسته هایی رادنبال می کنند اهمیت فراوانی دارد.
آخرین پیچیدگی این الگو تاثیری است که دستیابی به هدف برانگیزه ها ورفتاربعدی میگذارد. با برآورده شدن انگیزه های معین وشدیدی مانند گرسنگی ، تشنگی و کامروایی فرد ، معمولا این انگیزه ها کاهش قابل ملاحظه ای می یابد ; هنگامی که چنین شد ، انگیزه های دیگر به عنوان عوامل انگیزش اولیه جلو می آیند بااین همه رسیدن به برخی هدف های معین ممکن است سبب افزایش با شدت بعضی هدف های دیگر شود. برای نمونه ، افزایش میزان پرداختی به یک شخص نمیتواند برای مدت طولانی آرزوی او را برای رسیدن به پول بیشتر برآورده کند یادرواقع حتی ممکن است به شدت بخشیدن چنین آرزو هایی بینجامد.
دکتر حمید سرایداریان
